In 2023 word ik 50 en nu pas weet ik wat ik heb: thalassofobie. Ja, lieve ouders, het heeft eindelijk een naam! Geen flauwe dochter, maar eentje met een aangeboren angst voor open water en dat wat er zich in zou kunnen bevinden. Angst voor de zee of oceaan wordt 'thalassofobie' genoemd. Mensen die bang zijn voor de diepte van het water hebben een 'bathofobie'. “Maar eigenlijk komt het op het hetzelfde neer," zegt klinisch psycholoog Ariane Faas: “ Angst voor wat er onder het water zit. Hoewel deze fobieën niet een officiële DSM-kwalificatie hebben (in de volksmond ook wel 'het stempeltje' genoemd of 'het label'), komen ze vaak voor.”
Zoals bij alle specifieke fobieën, is de angst ook bij thalassofobie irrationeel en volgt geen enkele logica. Het is duidelijk dat als we midden op de oceaan van een schip zouden vallen, we allemaal in paniek zouden raken. Degenen die aan thalassofobie lijden, voelen echter een soortgelijk gevoel door hun voeten in de zee te dompelen. Zo erg is het bij mij gelukkig al jaren niet meer. Zo lang de zee helder is en ik de bodem goed kan zien, ga ik gerust zwemmen. No problem. De Noordzee heeft echter nooit het plezier gehad mij zwemmend in haar golven te ontmoeten. Geen haar op mijn hoofd, want hier zie ik niet wat er onder mij is.
Ik moet een jaar of 4/5 zijn geweest toen het zich voor het eerst openbaarde. Althans, vanaf hier heb ik mijn eerste herinneringen aan mijn angst voor natuurwater. We waren op vakantie in Novi Vinodolski, in het toenmalige Joegoslavië. Het ‘strand’ is daar van een soort betonnen kade. Via trapjes kon je het water in. Trapjes begroeid met alg en zeewier, ik zie het zo nog voor mij. Samen met moeders zwemmen van het ene trapje naar het volgende trapje. In mijn herinnering in volledige paniek: snelle ademhaling en bijbehorende angstige geluiden. Waarschijnlijk moest ik zelfs huilen, ondanks de veilige nabijheid van mijn moeder. Ja, lieve, ouders, ik was als kleuter ook bang om over een laag herfstbladeren te lopen in een bos, maar daar gaan we hier nu niet over uitweiden. Gevoelig kind, toen al, zullen we maar zeggen.
Jaren later, een verse puber was ik, dreef ik op een luchtbed in het Idromeer. Nog geen teen raakte het water. Ik heb die vakantie volgens mij de kosten van mijn tienertoer terug kunnen verdienen door toch het water in te durven. Pas op camping Pilú aan datzelfde Idromeer, waar ik optrok met mede-pubers uit allerlei windstreken, durfde ik met een bootje of surfplank het meer op. Een van die jaren heb ik zelfs met een groep leeftijdgenoten het meer overgezwommen, iets wat ik nu zeker niet mee zou durven. De omgang met mede-pubers en waarschijnlijk het idee niet stoer te zijn, deed mijn angst als sneeuw voor de zon verdwijnen.
In 2000 ging ik met mijn dinneke backpacken door Australië. Hier kwam de eerste grote overwinning: twee keer duiken op het Great Barrier Reef! Mijn ouders geloofden mij pas toen ze thuis de bestelde videoband als bewijs zagen. Dat mijn zuurstoftank er als eerste leeg was en ik nog de hele dag tintelingen in mijn armen, hand en vingers had van het te snelle, paniekerige ademhalen, liet ik in mijn verhaal achterwege. Ik gruwel nu nog wanneer ik denk aan de eerste duik bij Byron Bay. Met een zodiac naar een eiland voor de kust, jezelf achterover het water in laten vallen met je handen gekruist op je borst en duikbril. Vervolgens met je handen vasthoudend aan een touw, begroeid met alg en zeewier, naar beneden, de diepte in. We hadden een ontmoeting met een schildpad en een haai, maar ik geloof niet dat ik een van de twee bewust heb gezien.
Tja, en dan krijg een relatie met iemand met iemand die een duik brevet heeft en erg graag snorkelt. Handig. Al jaren gaan we op vakantie naar zonnige oorden met strandjes waar het goed snorkelen is. Dochter Iza deed op jonge leeftijd graag met vader mee. Eerst vanaf een luchtbedje, later met flipper en eigen duikbril. Ik? Ik bleef meestal aan de kant. Soms durfde ik ook vanaf hetzelfde luchtbedje, meestal vond ik natuurlijk voor schut.
Toch is er met de jaren door lichte, voorzichtige druk vanuit manlief, wel wat progressie geboekt. Niet te dwingend, dat zorgde vooral voor irritatie. Zelf wilde ik namelijk ook graag durven snorkelen en irriteerde ik mij ook aan mijn irrationele angst. Lange gesprekken met mijzelf heb op die strandjes gehouden. In het begin waren de snorkel avonturen kort. Zeker wanneer manlief eerst de onderwaterwereld ging verkennen en enthousiast terug kwam met verhalen over inktvissen, kwallen of murenes die hij had gezien. Dan was voor mij de zin meteen over. De keren dat ik wel durfde, werd ik beloond met veel moois en een gevoel van trots achteraf.
Sinds de komst van het Decathlon duikmasker lijkt het tij echter gekeerd. Wat een ideaal ding! Easybreath noemen ze het ding en die benaming hadden ze niet beter kunnen kiezen. De uitvinder van dit snorkelmasker mag van mij een lintje krijgen! In Spanje snorkelde ik er voor eerst mee. Vorig jaar in Kroatië deed het masker nog meer dienst. Dit jaar is echter de kroon op zijn werk. Het masker deed mij zelfs een pijlstaartrog durven te bekijken nadat deze was ontdekt door manlief! Wat een overwinning! Nog nooit heb ik zo ver en zo lang gesnorkeld als deze vakantie. Hoezee (wat een passende kreet bij dit verhaal)! Naast de pijlstaartrog spotte ik drie gepen en mooie andere vissen. Wil je een idee krijgen van wat ik onderwater zag, kun je via onderstaande link een filmpje op YouTube kijken wat ik heb gevonden. https://youtu.be/0KJcrl5g7sg
Natuurlijk fotografeer ik niet onder water. Ik houd het liever bij het fotograferen van zaken boven water. Op de vorige camping hadden we uitzicht op een weiland waar van alles te zien was. Putters, grauwe vliegenvangers en een rode wouw vloog hoog in de lucht voorbij. Liefst had ik nog een betere foto van de wouw, maar dat is helaas niet gelukt. Ik top het album van vandaag af met foto’s van de snorkel strandjes van afgelopen week.